Ο ΑΓΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ.

   Στις 15 Δεκεμβρίου η Εκκλησία μας γιορτάζει τον Άγιο Ελευθέριο, που γεννήθηκε στη Ρώμη. Έζησε, περίπου, το 150 μ.Χ. και κατάγονταν από πλούσιους γονείς, που κατείχαν σπουδαία θέση στη Ρωμαϊκή κοινωνία. Ο πατέρας του, συγκεκριμένα, ήταν « ύπατος» στο αξίωμα, μεγάλο και ξακουστό για την εποχή. Είχε, όμως, την ατυχία να τον χάσει αμέσως μετά τη γέννησή του. Η μητέρα του, που ονομάζονταν Ανθία, ήταν εκείνη, που ανάλαβε όλη τη φροντίδα του παιδιού της. Ήταν Χριστιανή και είχε διδαχθεί το Χριστιανισμό από τους μαθητές του Αποστόλου Παύλου.
   Ο μικρός Ελευθέριος, που τον ονόμασε έτσι η μητέρα του, μεγάλωνε σ’ ένα σπάνιο Χριστιανικό περιβάλλον. Μορφώθηκε, όσο καλύτερα μπορούσε, και γρήγορα ξεχώρισε από τους συμμαθητές του. Η καλοσύνη του ήταν σπάνιο φαινόμενο για την εποχή του. Ήταν δε, προικισμένος και με πολλά άλλα ψυχικά χαρίσματα. Η μητέρα του προκειμένου να τον μορφώσει καλύτερα, αλλά και να διδαχθεί σωστά τις Χριστιανικές Αλήθειες, τον στέλνει κοντά στον Αρχιεπίσκοπο Ρώμης Ανίκητο. Κοντά του, άρχισαν να ξεδιπλώνονται οι πλούσιες αρετές του και από πολύ νωρίς, τον  ενέταξε στο τάγμα των Κληρικών. Έτσι, σε ηλικία δεκαεπτά χρόνων τον χειροτονεί Διάκονο και τον αμέσως επόμενο χρόνο Πρεσβύτερο. Ήταν τέτοια η δραστηριότητά που ανέπτυξε, ώστε έκαμε όλο το Χριστιανικό κόσμο να τον αγαπήσει πραγματικά. Πριν, ακόμη, συμπληρώσει την ηλικία των είκοσι χρόνων, τον χειροτονεί Επίσκοπο Αυλώνας του Ιλλυρικού, της σημερινής Αλβανίας. Από το αξίωμα του Επισκόπου φάνηκαν καλύτερα τα σπάνια προσόντα του, αλλά και οι πλούσιες αρετές του. Δούλευε ασταμάτητα για τη διάδοση του Ευαγγελίου και αγωνίζονταν να κερδίσει περισσότερες ανθρώπινες ψυχές η Χριστιανική Πίστη. Έτσι, η φήμη του διαδόθηκε παντού και όλοι μιλούσαν με τα καλύτερα λόγια για τον Επίσκοπο Αυλώνας Ελευθέριο. Αυτό, όμως, δεν άρεσε σε κάποιους, που προσπάθησαν να βρουν τρόπους, να  σταματήσουν τέτοιου είδους δραστηριότητες.
   Εκείνη την περίοδο, αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο χριστιανομάχος Αδριανός, που εκδίδει διάταγμα εναντίον των Χριστιανών. Έπρεπε παντού να συλλαμβάνονται οι Χριστιανοί και να θυσιάζουν στα είδωλα. Όσοι αρνιούνται να θυσιάσουν, να βασανίζονται σκληρά και στο τέλος να αποκεφαλίζονται. Την περίπτωση, όμως, του Επισκόπου Αυλώνας ήθελε να τη χειριστεί ο ίδιος προσωπικά. Γι’ αυτό το σκοπό, στέλνει τον στρατηλάτη του Φήλικα με επίλεκτο στράτευμα να τον συλλάβουν και να τον οδηγήσουν γρήγορα μπροστά του. Ο στρατός περικυκλώνει την Εκκλησία, μέσα στην οποία βρίσκονταν ο Επίσκοπος Ελευθέριος. Οι διαθέσεις του στρατηλάτη ήταν άγριες, αλλά, μόλις αντίκρυσε το νεανικό πρόσωπο του Ελευθερίου, και μόλις άκουσε τα μελιστάλακτα λόγια του καταγοητεύτηκε. Γρήγορα, ξεχνά το σκοπό της αποστολής του, τα αξιώματα που κατείχε, αλλά και την αυτοκρατορική εύνοια και πέφτει στα πόδια του Ελευθερίου ζητώντας του να τον βαπτίσει και να τον κάμει Χριστιανό. Έτσι, και οι δυο μαζί ξεκινούν,  προκειμένου να συναντηθούν με τον αυτοκράτορα.
   Μόλις, ο αυτοκράτορας αντίκρυσε τον Επίσκοπο Ελευθέριο, παρατήρησε με προσοχή το νεαρό της ηλικίας του και το θαύμασε. Άρχισε με γλυκόλογα, να του υπόσχεται πλούσια δώρα και μεγάλα αξιώματα, προκειμένου να τον πείσει να θυσιάσει στα είδωλα. Όμως, γρήγορα, πήρε την εξής απάντηση: « Μάθε βασιλέα μου, πως εγώ δεν προσκυνώ τους άψυχους και αναίσθητους ειδωλολατρικούς σου Θεούς. Εγώ, μόνο, προσκυνώ και λατρεύω τον Αληθινό Θεό και Σωτήρα μου Ιησού Χριστό».
    Η απάντηση αυτή εξαγρίωσε τον αυτοκράτορα, που δίδει, αμέσως, εντολή στους δήμιους να ετοιμάσουν πυρακτωμένο κρεβάτι, προκειμένου να ξαπλώσουν τον Άγιο. Το μαρτύριο αυτό ήταν απάνθρωπο και ο συγκεντρωμένος κόσμος άρχισε να διαμαρτύρεται κατά του αυτοκράτορα. Μάλιστα, έλεγαν, ότι ένα τέτοιο μαρτύριο ταιριάζει μόνο σε κοινούς εγκληματίες και όχι σ’ ένα τόσο ευγενή, σοφό και Άγιο, όπως είναι ο Ελευθέριος. Όμως, Άγγελος Κυρίου, που τον προστάτευε, δεν τον άφησε να πάθει το παραμικρό, συγχρόνως δε, χαρούμενος ευχαριστούσε το Θεό. Κοίταξε στη συνέχεια τον αυτοκράτορα και του είπε: « Βλέπεις, δε με άγγιξε καθόλου η φωτιά. Αυτή είναι η Δύναμη του Αληθινού Θεού, που κι’ εσύ μπορείς να πιστέψεις σ’ Αυτόν».
   Ο τύραννος χριστιανομάχος άστραψε και βρόντηξε από το κακό του. Δίδει αμέσως εντολή να πυρακτωθεί μια σχάρα και να τοποθετηθεί ο Άγιος, προκειμένου να εξαφανιστεί από μπροστά του. Αλλά, και απ’ αυτό το μαρτύριο βγήκε νικητής ο Άγιος, γιατί Άγγελος Κυρίου τον προστάτευε. Φαίνεται, πως όλα αυτά, που έβλεπε ο αιμοχαρής τύραννος, δεν τον άγγιξαν καθόλου, για να τον κάμουν να μετανοήσει. Αντίθετα, τον εξαγρίωναν περισσότερο και προσπαθούσε να βρει το πιο βάρβαρο βασανιστήριο. Δίδει, λοιπόν, αμέσως εντολή να πυρακτώσουν καζάνι, μέσα στο οποίο υπήρχε λίπος, κερί και πίσσα. Μόλις άρχισε να κοχλάζει, έριξαν τον Άγιο μέσα. Το πλήθος συγκινημένο και με κομμένη την ανάσα  παρακολουθούσε το θέαμα. Μόλις διαπίστωσαν, ότι ο Άγιος παραμένει αβλαβής, άρχισαν να ζητωκραυγάζουν και οι περισσότεροι πίστεψαν το Θεό του Αγίου Ελευθερίου. Το ίδιο ακριβώς, συνέβη και όταν ο Άγιος ρίχτηκε μέσα σε πυρακτωμένο κλίβανο. Μόλις, το συγκεντρωμένο πλήθος διαπίστωσε ότι ο Άγιος παραμένει αβλαβής, ξεσπά σε ζητωκραυγές και αναφωνούσε: « Μέγας ο Θεός των Χριστιανών». Ο αιμοχαρής τύραννος αντί να μετανοήσει και να πιστέψει στον Αληθινό Θεό του Αγίου, λύσσαξε περισσότερο από το κακό του. Δίδει, αμέσως εντολή να ετοιμάσουν άγρια άλογα και να δέσουν πίσω τους τον Άγιο. Πίστεψε ο άπιστος, ότι θα τον σύρουν  επάνω στις πέτρες και τους βράχους και θα τον σκοτώσουν. Όμως, και απ’ αυτό το μαρτύριο βγήκε νικητής, γιατί Άγγελος Κυρίου τον προστάτευε.
   Έτσι, απελπισμένος και καταντροπιασμένος ο άπιστος Αδριανός δίδει εντολή να τον αποκεφαλίσουν. Οι δήμιοι παραλαμβάνουν τον Άγιο και τον οδηγούν στον τόπο της εκτέλεσης, που ήταν έξω από την πόλη. Τους συνόδευσαν και πλήθος κόσμου, που ήλθαν από την Αυλώνα, προκειμένου να συμπαρασταθούν στον Άγιο. Ανάμεσα τους, και η μητέρα του Ανθία, που σε όλα του τα βασανιστήρια ήταν κοντά του. Με πόνο ψυχής έβλεπε το σπλάχνο της να υποφέρει, αλλά συγχρόνως χαίρονταν, που το παιδί της θα κερδίσει τον Παράδεισο. Ο Άγιος ζήτησε άδεια προκειμένου να προσευχηθεί, που ήταν και η τελευταία του επιθυμία. Ο δήμιος στη θέση του ήταν έτοιμος να κατεβάσει το σπαθί του, για να του αφαιρέσει το κεφάλι. Μόλις, ο δήμιος κατέβασε το σπαθί του και του έκοψε το κεφάλι, η μητέρα του έσκυψε να αγκαλιάσει το Άγιο Λείψανο του παιδιού της. Την ίδια στιγμή, με το ίδιο σπαθί ο δήμιος  αφαιρεί  και απ’ αυτήν το κεφάλι. Ήταν στις 15 Δεκεμβρίου, και τη μέρα αυτή τον γιορτάζει η Εκκλησία μας μαζί με τη μητέρα Του Ανθία.
   Ολόκληρος ο Χριστιανικός κόσμος τιμά με ξεχωριστό τρόπο τον Άγιο Ελευθέριο. Χτίζει παντού Μεγαλοπρεπείς Ναούς, που φέρουν το όνομά Του. Θεωρείται δε ό προστάτης Άγιος στις εγκυμονούσες γυναίκες, οι οποίες και τον παρακαλούν να έχουν « καλή Λευτεριά».

Απολυτίκιο του Αγίου:

Ιερέων ποδήρει κατακοσμούμενος, και αιμάτων τοις ρείθροις επισταζόμενος, τω Δεσπότη σου Χριστώ, μάκαρ, ανέδραμες, Ελευθέριε σοφέ, καθαιρέτα του Σατάν. Διό μη παύση πρεσβεύων, υπέρ των πίστει τιμώντων, την μακαρίαν σου άθλησιν.

Ακούστε το απολυτίκιο του Αγίου:

ΠΗΓΕΣ:

1. Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια.
2. Εκδόσεις « Ορθόδοξου Τύπου», Ο Άγιος Ελευθέριος, Χαραλάμπους Δ. Βασιλοπούλου.
3. Απολυτίκια Αγίων, Byzmusic. gr. π. Νικόδημος Καβαρνός.

 
Το βίο του Αγίου Ελευθερίου τον αφιερώνω:

1. Σε όσους και όσες φέρουν βαπτιστικά το όνομα του Αγίου με την ευχή να τους προστατεύει η Χάρη Του.
2. Στις εγκυμονούσες γυναίκες να τις βοηθήσει να έχουν καλή λευτεριά.
3. Στην εγγονή μου Μαρκέλλα και στους γονείς της να προστατεύεται η ζωή τους από τη Χάρη του Αγίου.

                                                                                               Σπήλι, Νοέμβριος 2011.
                                                                                     Σταυριανάκης Κωνσταντίνος του Βασιλείου.
                                                                            Θεολόγος, πρώην Διευθυντής, Γενικού Λυκείου Σπηλίου.